ଭାରତୀୟ କୋଇଲା ଖଣି ନିଲାମୀରେ ଚୀନ୍କୁ ମନା
ଚୀନ୍ର ୫୯ଟି ଆପ୍ ଉପରେ ପ୍ରତିବନ୍ଧକ ଲଗାଇବା ଏବଂ ଦେଶର ଅନେକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ କ୍ଷେତ୍ରରୁ ଚୀନ୍ କମ୍ପାନୀଗୁଡ଼ିକୁ ବହିଷ୍କାର କରିବା ପରେ ଭାରତ ସରକାର ଆଉ ଏକ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେଇଛନ୍ତି ଯାହା ଚୀନ୍ର ଅର୍ଥନୈତିକ ଯୋଜନାକୁ ଭାଙ୍ଗି ଦେବ । ନିକଟରେ ଭାରତ ସରକାର ଏହାର କୋଇଲା ଖଣି କ୍ଷେତ୍ରରେ ବିଦେଶୀ ପ୍ରତ୍ୟକ୍ଷ ପୁଞ୍ଜିନିବେଶକୁ ଅନୁମୋଦନ କରିଛନ୍ତି ଏବଂ ବର୍ତ୍ତମାନ ଭାରତ ସରକାରଙ୍କ ନୂତନ ନିୟମ ଅନୁଯାୟୀ ଚୀନ୍ ଏଥିରେ ବିନିଯୋଗ କରିପାରିବ ନାହିଁ । ପ୍ରକାଶିତ ନୂତନ ଗାଇଡ଼ଲାଇନ ଅନୁଯାୟୀ ଭାରତ ସରକାର ଏକ ବ୍ୟବସ୍ଥା କରିଛନ୍ତି ଯେ ଯେଉଁ ଦେଶ ସୀମା ସହିତ ଭାରତ ସହ ସଂଯୁକ୍ତ ପ୍ରତ୍ୟେକ ଦେଶ କୋଇଲା ଖଣିରେ ବିନିଯୋଗ କରିବାକୁ କେନ୍ଦ୍ର ସରକାରଙ୍କ ଅନୁମତି ନେବାକୁ ପଡ଼ିବ।
ଭାରତ ସରକାର କୌଣସି ପଡ଼ୋଶୀ ଦେଶର ନାମ ରଖି ନାହାଁନ୍ତି, କିନ୍ତୁ ଏହା ସ୍ପଷ୍ଟ ଯେ ଚୀନ୍କୁ ଦୃଷ୍ଟିରେ ରଖି ଭାରତ ଏହି ପରିବର୍ତ୍ତନ କରିଛି । ବିଶ୍ୱର କୋଇଲା ଉତ୍ପାଦନରେ ଚୀନ୍ର ଏକ ପ୍ରମୁଖ ପ୍ରଭାବ ରହିଛି ବୋଲି କୁହାଯାଏ । ଚୀନ୍ର ‘ଚୀନ୍ ଶେନହୁଆ ଏନର୍ଜି’ ଏବଂ ‘ଚୀନ୍ କୋଇଲା ଏନର୍ଜି’ ବିଶ୍ୱର ବୃହତ୍ତମ କୋଇଲା ଉତ୍ପାଦନକାରୀ କମ୍ପାନୀ ମଧ୍ୟରେ ଅଛି । ଏଭଳି ପରିସ୍ଥିତିରେ ଯଦି ଭାରତ ସରକାର ଏହି ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ପରିବର୍ତ୍ତନ ବିନା କୋଇଲା ଖଣି ବିକ୍ରୟ କରିବା ଆରମ୍ଭ କରିଥାନ୍ତେ, ତେବେ ଚୀନ୍ ଏଥିରୁ ବହୁ ଲାଭ ପାଇଥାନ୍ତା ।
ଚୀନ୍ ହେଉଛି ବିଶ୍ୱର ସର୍ବବୃହତ ଇସ୍ପାତ ଉତ୍ପାଦନକାରୀ ଏବଂ ଚୀନ୍ ଏହି ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ ଉଚ୍ଚମାନର କୋଇଲାର ଏକ ବଡ଼ ଅଂଶ ଆମଦାନି କରେ । ଉଚ୍ଚମାନର କୋକିଂ କୋଇଲା କେବଳ ଭାରତୀୟ ଖଣିରେ ଉପଲବ୍ଧ, ତେଣୁ ଭାରତୀୟ ଖଣି ଏହାର ଆମଦାନୀ ପାଇଁ ଏକ ଭଲ ସୁଯୋଗ ହୋଇଥାନ୍ତା । କିନ୍ତୁ ଚୀନ୍ ବର୍ତ୍ତମାନ ଏ ଦିଗରେ ନିରାଶ ହେବା ବ୍ୟତୀତ ଆଉ କିଛି ପାଇବ ନାହିଁ।
ଭାରତ ସରକାର ଏହାର କୋଇଲା ଭଣ୍ଡାରର ନିଲାମ ପ୍ରକ୍ରିୟା ଜୁନ୍ ୨୦୨୦ରୁ ଆରମ୍ଭ କରିଛନ୍ତି । କରୋନାଦ୍ୱାରା ପ୍ରଭାବିତ ଅର୍ଥନୀତିର ଉନ୍ନତି ପାଇଁ ଏହି ଯୋଜନା ଅତ୍ୟନ୍ତ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ । ଚୀନ୍ କରୋନା ପରିବର୍ତ୍ତନର ଏହି ପର୍ଯ୍ୟାୟରେ ଅର୍ଥ ବିନିଯୋଗ କରି ଅନ୍ୟ ଦେଶର ଅର୍ଥନୈତିକ ସମ୍ବଳ ଉପରେ ପ୍ରଭାବ ପକାଇବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରୁଛି । ଏଭଳି ପରିସ୍ଥିତିରେ ଚୀନ୍ ନିଶ୍ଚିତ ଭାବରେ ଭାରତର କୋଇଲା କ୍ଷେତ୍ରରେ ମଧ୍ୟ ନିଜର ପାଦ ବିସ୍ତାର କରିବ ବୋଲି ସମସ୍ତ ସମ୍ଭାବନା ଥିଲା ।
ଭାରତ ସରକାରଙ୍କ କମ୍ପାନୀ କୋଲ୍ ଇଣ୍ଡିଆ ସାରା ଦେଶରେ ୩୫୨ ଖଣି ଚଳାଇ ୬୦୦ ମିଲିୟନ ଟନରୁ ଅଧିକ କୋଇଲା ଉତ୍ପାଦନ କରୁଛି । କୋଲ୍ ଇଣ୍ଡିଆ ସମୁଦାୟ ୧ ଲକ୍ଷ ୪୦ ହଜାର କୋଟି ରାଜସ୍ୱ ଉତ୍ପାଦନ କରେ, ତଥାପି ଏଥିରେ ଅନେକ ଉନ୍ନତି ଘଟିଛି ଏବଂ ଏହା ସମ୍ଭବ ହେବ ଯେତେବେଳେ ଭାରତୀୟ ଏବଂ ବିଦେଶୀ କମ୍ପାନୀମାନେ ଭାରତର କୋଇଲା ଖଣିରେ ନୂତନ ଟେକ୍ନୋଲୋଜି ବିନିଯୋଗ କରିବେ । ଏହି କାରଣରୁ ଭାରତ ସରକାର ପ୍ରତ୍ୟକ୍ଷ ବିଦେଶୀ ପୁଞ୍ଜି ବିନିଯୋଗକୁ ଉତ୍ସାହିତ କରିଥିଲେ ।
ବିଦେଶରୁ ଉଚ୍ଚ ଟେକ୍ନୋଲୋଜି ଭାରତକୁ ବୃହତ୍ତମ କୋଇଲା ଉତ୍ପାଦନକାରୀ ଦେଶ କରିପାରେ । ଭାରତରେ ବିଶ୍ୱର ପଞ୍ଚମ ବୃହତ୍ତମ କୋଇଲା ଭଣ୍ଡାର ଅଛି କିନ୍ତୁ ବୈଷୟିକ ସ୍ତରରେ ଅଷ୍ଟ୍ରେଲିଆ, ଚୀନ୍ ଏବଂ ଆମେରିକା ପଛରେ ରହିଛି । ଭାରତ ଇସ୍ପାତ ଉତ୍ପାଦନରେ ବିଶ୍ୱର ଦ୍ୱିତୀୟ ବୃହତ୍ତମ, କିନ୍ତୁ କମ୍ କୋଇଲା ଉତ୍ପାଦନ ହେତୁ ଆମକୁ ଅଷ୍ଟ୍ରେଲିଆ ଭଳି ଦେଶରୁ ଇସ୍ପାତ ଉତ୍ପାଦନରେ ଉତ୍ପାଦିତ କୋଇଲା ଆମଦାନୀ କରିବାକୁ ପଡ଼ିବ ।
କିନ୍ତୁ ବର୍ତ୍ତମାନ କୋଇଲା କ୍ଷେତ୍ରରେ ପ୍ରତ୍ୟକ୍ଷ ବିଦେଶୀ ପୁଞ୍ଜି ବିନିଯୋଗ କେବଳ ଉତ୍ପାଦନକୁ ତ୍ୱରାନ୍ୱିତ କରିବ ନାହିଁ ବରଂ ଦେଶର ବହୁ ମୂଲ୍ୟବାନ ବୈଦେଶିକ ମୁଦ୍ରା ସଂରକ୍ଷଣକୁ ମଧ୍ୟ ସଞ୍ଚୟ କରିବ । ଭାରତରେ ଦ୍ରୁତ ଗତିରେ ଉତ୍ପାଦନ ଶିଳ୍ପ ପାଇଁ ବହୁ ପରିମାଣର କୋଇଲା ଏବଂ ଇସ୍ପାତ ଉତ୍ପାଦନ ଆବଶ୍ୟକ । ଏହି କାରଣ ହେଉଛି ଯେ ଯେତେବେଳେ ଭାରତ ସରକାର ବିଦେଶୀ ପୁଞ୍ଜି ବିନିଯୋଗ ପାଇଁ କୋଇଲା କ୍ଷେତ୍ର ଖୋଲିବାକୁ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେଇଥିଲେ, ସେତେବେଳେ ଦେଶ ତଥା ବିଦେଶର ପ୍ରମୁଖ କମ୍ପାନୀମାନେ ଆଗ୍ରହ ପ୍ରକାଶ କରିଥିଲେ ।
ସୂଚନାଯୋଗ୍ୟ ଯେ, ପୂର୍ବରୁ ଭାରତ ସରକାର ମୋବାଇଲ୍ ଉତ୍ପାଦନ କ୍ଷେତ୍ରରେ ମଧ୍ୟ ସମାନ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେଇଛନ୍ତି । ଏଥି ସହିତ ଚୀନ୍ର କନଫୁସିଆନ୍ ପ୍ରତିଷ୍ଠାନକୁ ଭାରତୀୟ ଉଚ୍ଚଶିକ୍ଷା ପ୍ରତିଷ୍ଠାନରୁ ବହିଷ୍କାର କରିବା ପାଇଁ ଭାରତ ସରକାର ମଧ୍ୟ ଡ୍ରାଇଭ୍ ଆରମ୍ଭ କରିଛନ୍ତି। ଭାରତ ସରକାର ଆଇଟି କ୍ଷେତ୍ରରେ ଚାଇନିଜ୍ ଆପ୍ ଉପରେ ନିଷେଧାଦେଶ ଦେଇ ଚୀନ୍ ମୁକ୍ତ ଭାରତ ପାଇଁ ଅଭିଯାନ ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ, ଯାହା ବର୍ତ୍ତମାନ ଭାରତର ଶକ୍ତି କ୍ଷେତ୍ରରେ ମଧ୍ୟ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଛି । ଖାଲି ସେତିକି ନୁହେଁ, ଭାରତ ସରକାର କେବଳ ଚୀନ୍ ଉପରେ ନିର୍ଭରଶୀଳତା ହ୍ରାସ କରୁନାହାଁନ୍ତି, ବରଂ ଏହାକୁ ଭାରତର ଅର୍ଥନୈତିକ କାର୍ଯ୍ୟକଳାପରୁ ବାହାର କରି ଅର୍ଥନୈତିକ କ୍ଷେତ୍ରରେ ମଧ୍ୟ କ୍ଷତି ପହଞ୍ଚାଉଛନ୍ତି ।